Άρθρα

Γέροντας Εφραίμ Κατουνακιώτης

Ό παπα- Εφραίμ Κατουνακιώτης γεννήθηκε το 1912 στο Αμπελοχώρι Θηβών. Ό πατέρας του ονομάζονταν Ιωάννης Παπανικήτας και ή μητέρα του Βικτωρία. Ό Γέροντας είχε σαν κοσμικός το όνομα Ευάγγελος. Τελείωσε το Γυμνάσιο αλλά ή Χάρις του Θεού έκλεινε στον Ευάγγελο τις κοσμικές θύρες της αποκατάστασης. Στην Θήβα, όπου είχε μετακομίσει ή οικογένεια του, ό Ευάγγελος γνώρισε τους γεροντάδες του τον 'Εφραίμ και τον Νικηφόρο.

Ή ζωή του Ευάγγελου ήταν καλογερική. Αγωνίζονταν πνευματικά με την ευχή του Ιησού, τις μετάνοιες, την νηστεία και κυρίως με την υπακοή. Ή μητέρα του αξιώθηκε να λάβει πληροφορία από τον Όσιο Εφραίμ τον Σύρο ότι το θέλημα του υιού της να γίνει μοναχός ήταν και θέλημα Θεού και πώς ό Ευάγγελος θα τιμήσει την μοναχική ζωή.

Την 14η Σεπτεμβρίου 1933 ό Ευάγγελος άφησε τον κόσμο ήλθε στην έρημο του Αγίου Όρους στα Κατουνάκια, στο ησυχαστήριο του Όσιου Εφραίμ του Σύρου και έβαλε μετάνοια στην συνοδεία των Γεροντάδων Εφραίμ και Νικηφόρου. Μετά την δοκιμασία του έκάρη μικρόσχημος μοναχός με το όνομα Λογγίνος. Το 1935 έγινε μεγαλόσχημος μοναχός από τον Γέροντα του Νικηφόρο και έλαβε το όνομα Εφραιμ. Τον επόμενο χρόνο χειροτονήθηκε Ιερέας.

Ό παπα-Εφραίμ αξιώθηκε και γνώρισε τον πρύτανη της ησυχαστικής ζωής τον διορατικό, προορατικό και άγιο Γέροντα Ιωσήφ τον Ησυχαστή (1898 -1959) και συνδέθηκε πνευματικά μαζί του με την ευλογία του Γέροντα του Νικηφόρου.

Ό άγιος Γέροντας Ιωσήφ ό Ησυχαστής έδωσε ένα πρόγραμμα ησυχαστικής ζωής στον παπα-Εφραίμ, για να καλλιεργεί την ευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, υιέ του Θεού, ελέησαν με», να έχει φυλακή των αισθήσεων και τον οδήγησε στην κάθαρση της καρδίας καί τον θείο φωτισμό

Το 1973 έκοιμήθη ό Ιερομόναχος Νικηφόρος, ό Γέροντας του παπα-Εφραίμ. Ό Γέροντας μετά το 1980 είχε συγκροτήσει συνοδεία και τήρησε την εντολή του Γέροντος Ιωσήφ να αποκτήσει συνοδεία μετά τον θάνατο του παπα-Νικηφόρου. Επομένως ο παπα-Εφραίμ πρώτα έφθασε στην κάθαρση και κατόπιν έγινε ο ίδιος Γέροντας. Ο παπα-Εφραίμ πολέμησε τον μεγάλο εχθρό της πνευματικής ζωής την κενοδοξία. Οι θυσίες του γίνονταν για τον Χριστό και όχι για προσδοκώμενο έπαινο από τους ανθρώπους.

Ή Θεία Λειτουργία για τον παπα-Εφραίμ ήταν συγκλονιστικό και βιωματικό γεγονός. Είχε εκμυστιρευθεί σε Ιερομόναχο πνευματικό φίλο του ότι από την πρώτη θεία Λειτουργία πού τέλεσε, έβλεπε αισθητά την Χάρη του Θεού να μεταβάλλει τα θεία δώρα. Μάλιστα, μετά τον καθαγιασμό των τιμίων δώρων, έβλεπε τον ίδιο τον Χριστό μέσα στο δισκάριο και ήταν αδύνατον να συγκρατήσει τα δάκρυα του, όταν έφθανε στο τεμαχισμό του Σώματος του Χριστού. Έβρεχε με τα δάκρυα του το αντιμήνσιο κατά την θεία Λειτουργία και έβλεπε δεξιά και αριστερά τους αγγέλους να συλλειτουργούν.

Ό παπα- Εφραίμ ήταν κοσμημένος με το διορατικό χάρισμα και έβλεπε την πνευματική κατάσταση κάθε κληρικού ή μοναχού και έδιδε τα κατάλληλα πνευματικά φάρμακα για την πρόοδο στην πνευματική ζωή.Ή Χάρις του Θεού είχε κοσμήσει τον παπα- Εφραίμ και με το προορατικό χάρισμα, γι 'αυτό και έβλεπε καταστάσεις πού έρχονταν (όπως ό σεισμός του 1977 στην Θεσσαλονίκη), αλλά και πολλές φορές είχε προσφωνήσει λαϊκούς ακόμα και μικρά παιδιά με τα ονόματα πού έλαβαν μετά από χρόνια στην μοναχική τους κούρα. Μάλιστα, κάποιος φοιτητής έστειλε μία περιληπτική και χωρίς λεπτομέρειες επιστολή στον μακαριστό Γέροντα και έλαβε απάντηση από τον παπα-Εφραίμ, πού του περιέγραφε με λεπτομέρειες την πνευματική του κατάσταση ακόμα και κατασταθείς στον χώρο πού διέμενε ό φοιτητής χωρίς αυτός να τίς έχει προαναφέρει.
Κάποτε άγνωστοι μεταξύ τους κληρικοί συναντήθηκαν στον δρόμο για τα Κατουνάκια και όταν έφτασαν στον παπα-Εφραίμ, ό μακαριστός άγιος Γέροντας άρχισε να επιπλήττει έναν από τους κληρικούς, πώς δεν είναι παπάς αλλά μασόνος, πού έβαλε ράσο, για να κατασκοπεύει το Αγιον Όρος. Ό μασόνος παραδέχτηκε την ραδιουργία του.

Ό παπα-Εφραίμ αισθάνονταν τις αμαρτίες σαν δυσοσμία. Κάποιος επίσκοπος μέσω τρίτου ρώτησε τον μακαριστό άγιο Γέροντα για τον οικουμενισμό. Ό Γέροντας έκανε προσευχή, για να τον πληροφορήσει ό Θεός και τότε ξεχύθηκε μία δυσωδία με γεύση ξινή, αλμυρή και πικρή, πού τον γέμισε με αποτροπιασμό.

Το 1996 ό παπα-Εφραίμ έπαθε εγκεφαλικό επεισόδιο και έπεσε σε ακινησία. Δεν γόγγυσε καθόλου αλλά δοξολογούσε τον Θεό. Μας αφήνει το άγιο παράδειγμα του για την αντιμετώπιση των ασθενειών.

Στις 14/27 Φεβρουαρίου 1998 ό παπα- Εφραίμ Κατουνακιώτης ό θρύλος του 'Αγίου Όρους παρέδωσε την αγιασμένη ψυχή του στα χέρια του Δημιουργού του, πού υπηρέτησε από την νεότητα του.

ΛΟΓΟΙ ΔΙΔΑΧΗΣ

• Έχετε ένα πρόβλημα; “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”
  –Έχετε έναν πειρασμό με τον άλλον, με τον γείτονα σας, με τους φίλους σας κ.ο.κ. “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”. Η ευχή θα σας δώσει τη λύση του προβλήματος σας, λύσιν του αδιεξόδου όπου ευρίσκεστε. Μάθετε να εργάζεσθε το κομποσκοινάκι. Το κομποσκοινάκι θα σας οδηγήσει εκεί που εσείς δεν γνωρίζετε, σε ανώτερα επίπεδα.
  Όλοι οι Άγιοι Πατέρες φωνάζουν την πρώτη θέση στη ζωή του κάθε χριστιανού την κατέχει η προσευχή. Θέλεις να κάνεις κατάσταση; Προσεύχου. Θέλεις να σωθείς; Προσεύχου. ‘Όλες οι προσευχές καλές και άγιες είναι, αλλά η νοερά προσευχή, είναι η βασίλισσα αυτών. “Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με”. Απ’ αυτήν τη μικρούλα αλλά παντοδύναμη προσευχή, ξεκίνησαν οι Άγιοι Πατέρες και έγιναν φωστήρες της εκκλησίας. Λέγε συνεχώς όσο μπορείς περισσότερες φορές την ημέρα και τη νύχτα αυτή την ευχούλα και αυτή θα σε διδάξει αυτά που θέλεις, αυτά που δεν γνωρίζεις. Βιάσου σ’ αυτήν την ευχούλα.
  Η ευχή μας φέρνει κοντά στον Χριστό.
• Για την παιδαγωγική της οικογένειας

Εάν εσύ, τον λόγο που λες δεν τον έχεις κάνει πράξη, τα παιδιά δεν πληροφορούνται. Πρέπει εσύ πρώτος να πας στην Εκκλησία, να γευθείς την γλυκύτητα της Εκκλησίας, ούτως ώστε όταν το πεις στα παιδιά, αυτά πληροφορούνται, διότι αυτό που έχεις το μεταδίδεις. Βγαίνει μια ακτίνα φωτός από μέσα σου και μεταδίδεται στα παιδιά.

• Ο πατέρας είναι σημαντικό πρόσωπο. Περισσότερο όμως η μητέρα! Διότι και τον πατέρα μας αγαπάμε, αλλά την μητέα μας περισσότερο. Όπου να πάμε, «μαμά»! Και η μητέρα ασκεί μεγαλύτερη επίδραση στο παιδί. Γιατί αυτό από μικρό είναι όλο στην αγκαλιά της. Ο πατέρας πάει κι έρχεται. Βλέπει μια δυο φορές το παιδί, ενώ η μητέρα όλη την ημέρα. Ώσπου να πάει το παιδί έξι ετών, όλο στη μητέρα πηγαίνει. Έπειτα πάει στο σχολείο, γυρίζει πάλι στη μητέρα. Όταν πάλι μεγαλώσει πηγαίνει και στον πατέρα, αλλά περισσότερο στη μητέρα.
• Φέρουμε ευθύνη για τα παιδιά που φέραμε στον κόσμο. Να τα νουθετήσομε, να τα συμβουλεύσομε, να τα παρακολουθήσομε, να τα οδηγήσομε κοντά στον Χριστό. Όχι μόνο να κάνομε παιδιά και να τα παρατούμε. Διότι υπάρχουν γονείς που ούτε καν ενδιαφέρονται για την πνευματική ζωή των παιδιών τους, μόνο παραπονούνται για τα παιδιά τους. Τι σου φταίει το παιδί, όταν, ενώ είναι ακόμη μικρό, όταν αρχίζει και περπατάει, να μην το πηγαίνεις στην Εκκλησία; Και όταν μεγαλώσει κατόπιν, δεν το παρακολουθείς;
• Για το χρέος μας απέναντι στους κεκοιμημένους

Η μεγαλύτερη ελεημοσύνη είναι να κάνεις ένα κομβοσκοίνι για τον άλλον, ένα σαρανταλείτουργον γι’ αυτόν που πέθανε. Η λειτουργία τι είναι; Θείον έλεος. Οι νεκροί έχουν ανάγκην από το κομβοσκοίνι, από τα μνημόσυνα.

Ελεημοσύνη δεν είναι μόνον να δίδεις χρήματα και υλικά αγαθά. Ελεημοσύνη πολύ μεγαλύτερη είναι η ψυχική βοήθεια, με το παράδειγαμ, με τον λόγον, με το γράψιμο.

• Για τις θλίψεις και τις δοκιμασίες στη ζωή μας

Εκείνος, ο οποίος βρίσκεται μέσα εις την τρικυμίαν των θλίψεων, των πειρασμών, μέσα εκεί βρίσκεται ο Χριστός! Στο βάθος της ψυχής, στις ρίζες της ψυχής έχει την παράκληση. Έχει την παράκληση. Ναι μεν ζητάει τη βοήθεια του Θεού, μέσα του όμως έχει την παράκληση. Και ποτές δεν απελπίζεται. Ποτές δεν αντικρύζει την απόγνωση. Η απόγνωσις είναι, πώς να πούμε; Το δόλωμα του διαβόλου

• Περί προσευχής

Πάντοτε να ζητάμε στην προσευχή μας να γίνεται το θέλημα του Θεού. Είναι πολλά πράγματα, τα οποία επιφανειακώς μεν φαίνονται καλά, και όμως κατά βάθος είναι ολέθρια, καθώς και τανάπαλιν. Όλα όμως η προσευχή τα διαλύει, όταν ζητάμε το έλεος του Θεού, το θέλημά Του να γίνει. Γι’ αυτό λοιπόν προσευχόμαστε και λέμε: «Εγώ μεν, Κύριε, πορεύομαι εκεί. Ποίον όμως είναι το θέλημά Σου, δεν γνωρίζω. Συ δε που γνωρίζεις το συμφέρον μου, το καλό μου, οικονόμησε τα πράγματα όπως γνωρίζεις»!

Λόγοι διδαχής, με αποσπάσματα από το βιβλίο του Γ. Κρουσταλάκη «Γέρων Εφραίμ Κατουνακιώτης. Ο Θολόγος και Παιδαγωγός της ερήμου»